آفت دهان چیست؟
آفت دهان بیماری است که امکان دارد هر کسی به آن مبتلا شود. این بیماری با ایجاد زخم هایی روی زبان، لثه و داخل گونه ها خود را نشان می دهد و دلیل مشخصی ندارد. اندازه این زخم ها معمولا کمتر از یک سانتی متر است و به شکل دایره یا بیضی می باشد. این زخم ها پس از چند روز خود به خود بهبود می یابند ولی اگر شدید باشند نیاز به مراجعه به پزشک دارند. آفت ها به رنگ سفید یا زرد دیده می شوند. این بیماری ویروسی نیست و به کسی سرایت نمی کند. با روش های درمانی می توان به بهبود آفت دهان سرعت بخشید. همچنین می توان با رعایت نکات ساده ای از بروز آفت جلوگیری کرد.
انواع آفت دهان
آفت دهان دارای سه نوع کوچک، بزرگ و هرپتی فرم می باشد. آفت کوچک رایج ترین نوع آفت می باشد و قطری کمتر از ۵ میلیمتر دارد. آفت کوچک در طی ۷ تا ۱۴ روز به صورت کامل رفع می شود. این نوع آفت گرد است و به شکل چند تایی ظاهر می شود. آفت کوچک به طور معمول داخل گونه و روی لب، زبان و لثه خود را نشان می دهد. آفت بزرگ اندازه بزرگتری نسبت به آفت کوچک دارد و لبه های نامرتبی دارد. این نوع آفت دهان برای درمان به بیش از ۶ هفته زمان نیاز دارد.
برای آفت هایی که با گذشت ۳ هفته هنوز برطرف نشده اند باید به دندانپزشک مراجعه کرد تا معاینه شوند. این نوع آفت عمدتا نزدیک به لوزه ها شکل می گیرد و درد زیادی به خصوص زمان بلعیدن برای فرد ایجاد می کند. در هر نوبت تنها یک آفت بزرگ در دهان ظاهر می شود. آفت هرپتی فرم نوع دیگری از آفت دهان می باشد که بسیار ریز است و در گروه های ۱۰ تا ۱۰۰ تایی خود را نشان می دهد. این نوع آفت به طور معمول در بین بزرگسالان رایج می باشد. لبه های این آفت نامنظم است و پس از ۷ تا ۱۴ روز برطرف می شود و ردی از خود برجای نمی گذارد.
علت های ایجاد آفت دهان
آفت زبان و دهان علت مشخصی ندارد اما بعضی از عوامل ممکن است در شکل گیری و تشدید آن نقش داشته باشند. آفت های دهانی کوچک امکان دارد به علت واکنش سیستم ایمنی ایجاد شوند. آفت دهانی امکان دارد در مواردی مانند گاز گرفتن اتفاقی زبان و یا برخورد محکم مسواک به دهان که سبب آسیب های خفیف می شود، تشکیل شود. خوراکی ها و داروهای حساسیت زا و تغییرات هورمونی به خصوص در هنگام قاعدگی می توانند در شکل گیری آفت های دهانی موثر باشند.
مشکلات گوارشی و پایین آمدن شدید وزن از دیگر دلایلی است که باعث تحریک آفت می شوند. ویروس هایی مانند ویروس تبخال و آبله مرغان نیز منجر به ظاهر شدن آفت دهان می شوند. یکی دیگر از دلایل آفت های دهانی مربوط به کمبود ویتامین هایی مانند ویتامین ب۱۲ و آهن می باشد. هرگونه آسیبی مانند برخورد دندان می تواند منجر به ایجاد آفت زبان و دندان شود. استرس و خستگی نیز در ایجاد و تحریک آفت ها موثر می باشند. رادیوگرافی سر و گردن و به احتمال خیلی کم سرطان دهان نیز ممکن است در ایجاد آفت ها نقش داشته باشند.
علائم آفت دهان و تشخیص آن
علائمی مانند زخم دایره ای، سفید یا زرد با دور قرمز و یا زخم های همراه با درد داخل گونه ها، روی زبان و یا نزدیک به گلو از نشانه های آفت دهان می باشند. آفت های شدید دارای علائم دیگری مانند تب، علامت های استوماتیت آفتی عود کننده و تنبلی جسمی می باشد. یکی از راه های تشخیص آفت های دهان، آزمایش خون برای تعیین تعداد سلول های خونی می باشد. همچنین مقدار ویتامین ب۱۲، آهن و اسید فولیک در تشخیص این بیماری به ما کمک می نماید. دقت کنید که آفت تفاوت زیادی با تبخال دارد و از طریق شکل و عفونت ثانویه آن می توان این دو را از هم تشخیص داد. زنان بیشتر از مردان به آفت زبان و دهان مبتلا می شوند و عمدتا این عارضه در کودکی و کهنسالی شایع تر می باشد. به طور متوسط ۲۰ درصد مردم دنیا، یک بار یا بیشتر آفت را تجربه می کنند.
درمان های مراقبتی برای درمان آفت های دهان
اگر عفونت عامل ایجاد آفت زبان و دهان باشد با استفاده از دارو قادر خواهید بود آن را درمان کنید. زخم های بسیار بزرگ و دردآور را می توان سوزاند و زخم را بست. به طور معمول هدف از درمان آفت، کنترل و آرام نگه داشتن آن است تا روند بهبود به خوبی پیش برود. کارهایی که می توانیم برای درمان آفت انجام دهیم، شستشو، استفاده از خمیر و دهانشویه ضد میکروبی می باشد. آفت زخمی باز است و باید آن را تمیز نگه داشت. محلول آب نمک و دهانشویه های دارای بی کربنات سدیم برای شستشوی زخم بسیار مفید می باشد. با مخلوط کردن نمک و هیدروکسید منیزیم خمیری درست نمایید و آن را روی آفت قرار دهید تا زخم آرام شود. مراقب باشید که خمیر را نبلعید. دهانشویه های ضد میکروبی نیز انواع باکتری ها و میکروب ها را نابود کرده و به درمان زخم ها کمک می کند.
استفاده از دارو برای درمان آفت های دهانی
زخم هایی که درد زیادی دارند و شما را آزار می دهد را می توانید با دارو آرام کرده و درمان نمایید. این داروها را می توان بدون تجویز پزشک نیز تهیه کرد و از داروخانه در رابطه با طریقه مصرف آن، راهنمایی بخواهید. برای زخم هایی که درد زیادی دارد داروی مسکن تهیه کرده و آن را روی زخم دهان قرار دهید. بنزیدامین از داروهای مسکن است که به شکل دهانشویه یا اسپری موجود می باشد. برای کاهش التهاب آفت های دهان از کورتیکواستروئید استفاده می شود که منجر به کاهش درد آنها نیز می شود.
در صورت مشاهده آفت دهان پیشنهاد می کنیم از کورتیکواستروئید استفاده نمایید تا ضمن درمان، ایجاد آفت در زمان های دیگر کاهش دهید. یکی دیگر از درمان ها استفاده از دهانشویه های کلرهگزیدین می باشد. این دهانشویه حاوی داروی بی حسی موضعی، آنتی بیوتیک و آنتی هیستامین می باشد. می توانید قبل از اینکه چیزی بخورید از داروی بی حسی مانند لیدوکائین استفاده کنید تا از درد پیشگیری نمایید. می توان از ویتامین های مکمل نیز استفاده کرده و آن را تزریق نمود. برای خانم هایی که در زمان قاعدگی به آفت دهانی دچار می شوند از داروی هورمونی استفاده می شود.
درمان خانگی برای بهبود سریع آفت های دهان
چای بابونه در کاهش التهاب تاثیر زیادی دارد. چای بابونه را بگذارید کمی سرد شود و آن را داخل دهان بگردانید تا به آفت برخورد کرده و درد و التهاب آن را کاهش دهد. روغن نارگیل خاصیت ضد میکروبی و ضد التهابی دارد. روغن نارگیل را دقیقا روی آفت قرار دهید و چندین بار آن را تکرار نمایید تا اثر آن را ببینید. عسل نیز خاصیت ضد التهابی بی نظیری دارد و در درمان آفت می توان از آن استفاده نمود. اول باید با آب گرم غرغره نمایید. سپس عسل زیادی را روی آفت ها قرار دهید. این کار را ۲ تا ۳ بار در روز تکرار نمایید تا به نتیجه دلخواه برسید. آلوئه ورا دارای خواص آرام بخش بودن می باشد. ژل آلوئه ورا را در آب حل کرده و غرغره نمایید و ۳ بار در روز آن را تکرار کنید. ماست می تواند باکتری های دهان را متعادل نماید و در درمان آفت موثر باشد. برای این منظور حداقل ۳ بار در روز ماست میل کنید.
استفاده از لیزر برای درمان آفت
لیزر کردن یکی از راه های موثر در درمان آفت می باشد. انرژی لیزر می تواند ویروسی که باعث ایجاد آفت شده را از بین ببرد. همچنین باعث تسکین فوری آفت شده و از پیشرفت آن جلوگیری می نماید. درمان با لیزر در زمان کوتاهی انجام می شود و باعث درمان فوری می شود. روش های مختلفی برای درمان آفت زبان و دهان وجود دارد اما اگر آفت دهان ضعیف و جزئی باشد نیاز به درمان خاصی ندارد و طی یک تا دو هفته خود به خود درمان می شود و ردی از آن بر جای نمی ماند.
